اثبات خدا قسمت ۳

اما برای تکمیل این برهان باید این توضیح را اضافه کرد: این علت [که در نتیجه ذکر شد] از دو حال خارج نیست:

‌أ. علتی است که نیاز به معلول ندارد: چنین علتی همان عله العلل یا خداوند است.

‌ب. علتی است که نیازمند علت دیگر است: در این صورت ما با مجموعه ای از علت و معلول مواجهیم که سلسله آن تا بی نهایت عقب می رود. وجود مجموعه ای که دچار تسلسل [سلسله ای که تا بی نهایت ادامه پیدا کند] شود عقلاً محال است. ولی از آنجا که ما با مجموعه معلول ها [جهان و هر آنچه در آن است] مواجهیم و می دانیم که وجود دارد پس نتیجه می گیریم که این سلسله به علت نخستینی ختم می شود که خود معلول هیچ علت دیگری نیست. چنین علتی در بیان ادیان ابراهیمی همان خداوند متعال است.

اما بعد از طرح این برهان حتما در ذهن شما سوالات جدی نقش خواهد بست. سوالاتی از قبیل اینکه؛ چرا جهان معلول است؟ (مقدمه۱)، چرا هر معلولی محتاج علت است؟ (مقدمه ۲). تنها بعد از تبیین و پاسخ به این سوالات است که می توان برهان علّی را یک برهان قانع کننده به شمار آورد. اکنون سعی می کنیم تا حدّ امکان با بیانی ساده و غیر فنّی این مقدمات را توضیح دهیم:

در این برهان “اصل علیت” به کار گرفته شده است که نزد متفکران اسلامی اصلی بدیهی است به گونه ای که انکار آن امکان تحقق هیچ علمی را باقی نمی گذارد.

۳- چرا جهان معلول است؟ یا به بیان دیگر، چرا باید قبول کنیم که جهان نیازمند به علت است؟ اگر وجود یا هستی را  در نسبت با موجودات این عالم مورد بررسی قرار دهیم یکی از حالات سه گانه زیر بر آنها صدق خواهد کرد.

۱- واجب الوجود : چیزی که ضرورتاً باید باشد و نمیتواند که نباشد.

۲-ممتنع الوجود: چیزی که نباید باشد و نمیتواند که باشد مثل فرد بودن اعداد

۳- ممکن الوجود: چیزی که هم میتواند باشد و هم می تواند نباشد مثل همه انسان ها که روزگاری هستند و روزگار دیگری نیستند. 

این مطلب از سایت صراط وب ارائه شده است.

جهت ادامه مطلب اینجا کلیک کنید.